چالش‌های ابزارهای مشتقه 

در بحث ابزارهای مشتقه و با توجه به اهمیت نقش نهادهای ناظر در این بازار، ضروری است که به چالش‌ها و موانع پیش روی این نهادها در مسیر ایفای موثر وظایف خود پرداخته شود. افزایش منابع مالی و انسانی نهادهای ناظر، از جمله استخدام کارشناسان متخصص در حوزه ابزارهای مشتقه، به‌روزرسانی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و افزایش بودجه تحقیق و آموزش، می‌تواند به آنها در انجام وظایفشان به طور موثرتر کمک کند. ارتقاء مستمر دانش و تخصص نهادهای ناظر در زمینه ابزارهای مشتقه و همچنین همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، امری حیاتی است.
همکاری‌های بین‌المللی میان نهادهای ناظر ملی و بین‌المللی، از جمله تبادل دانش و اطلاعات، هماهنگی در تدوین قوانین و مقررات و همکاری در مدیریت ریسک سیستماتیک، می‌تواند به ارتقاء نظارت بر بازارهای جهانی مشتقه کمک شایانی کند. تضمین استقلال نهادهای ناظر در انجام وظایف خود به دور از هرگونه دخالت سیاسی و تضمین استقلال مالی و اداری آنها، از اهمیت بالایی برخوردار است. شفافیت در عملکرد نهادهای ناظر و انتشار منظم اطلاعات مربوط به بازار مشتقه، به افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران و بهبود عملکرد بازار کمک می‌کند. به‌کارگیری فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین نیز در فرایند نظارت بر بازار مشتقه، می‌تواند به نهادهای ناظر در شناسایی الگوهای مشکوک، پیش‌بینی ریسک‌ها و اتخاذ تصمیمات سریع‌تر و موثرتر راهگشا باشد. علاوه بر این، می‌توان به مواردی چون توسعه ابزارهای نظارتی پیشرفته، ارتقاء سیستم‌های مدیریت ریسک، افزایش آگاهی عمومی نسبت به بازار مشتقه و همچنین تقویت فرهنگ انطباق با قوانین و مقررات در این بازار اشاره کرد.
در این راستا، می‌توان به استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته برای شناسایی معاملات مشکوک و پیش‌بینی نوسانات بازار، توسعه سیستم‌های هشدار سریع برای جلوگیری از بحران‌های مالی، آموزش سرمایه‌گذاران در مورد ریسک‌ها و فرصت‌های بازار مشتقه و همچنین تشویق شرکت‌ها به رعایت اصول اخلاقی و حرفه‌ای در این بازار نیز اشاره کرد. در نهایت، باید تاکید کرد که بهبود عملکرد نهادهای ناظر در بازار مشتقه، نیازمند تلاش‌های مستمر و هماهنگی میان تمامی ذینفعان این بازار است. با اتخاذ راهکارهای مناسب و رفع چالش‌های موجود، می‌توان به بازاری کارآمدتر، شفاف‌تر و امن‌تر برای سرمایه‌گذاران دست یافت و از پتانسیل‌های این بازار برای توسعه اقتصادی کشور بهره‌برداری کرد.

• سجاد عرفانی - کارشناس تحقیق و توسعه بورس انرژی

• شماره ۵۸۱ هفته نامه اطلاعات بورس